भोग आणि ईश्वर ५४३

भोग आणि ईश्वर  ५४३ (१डिसेंबर, २०२० पासून अखंड) 

 

सद्गुरू प्राप्ती आणि त्यांच्या कृपेचा लाभ, हे मुख्यतः प्रारब्ध, संचित, पूर्वकर्म यांचा परिपाक असतो. मुळातच आत्मा देह बदलत बदलत अनेक जन्मातून,अनेक कर्माच्या गाठी उकलत, पुन्हा नवीन कर्माच्या गाठी बांधत मार्गक्रमण करत असतो. प्रत्येक जीव, याच माध्यमातून व याच मार्गाने जातो.  संचिता तील ठेव ही खूप मोठी जमा पूंजी असते, ज्यावर सध्याच्या जन्मातील काही योग, भोग व उपभोग अवलंबून असतात.  

भोग आणि उपभोग याबद्दल आपण याआधी बोललो आहोत आणि त्याची जाण अनुभवामुळे प्रत्येकाला असेलच. पण योग यासाठी म्हटलं की, काही गोष्टी फक्त योग असेल तरच घडून येतात.त्या सांसारिक वा प्रापंचिक परिणामात बसत नाहीत.  पण त्या जीवनाला कलाटणी किंवा त्यात अमुलाग्र बदल घडवून, आत्मजीवनाला आवश्यक वळण देणाऱ्या असतात.  कारण देह व देहाचे भोग व उपभोग हे नेहमी देहापर्यंतच मर्यादित असतात. आपण ते भोग व उपभोग मनाच्या माध्यमातून, आत्म्या पर्यंत पोचवून, जन्मोजन्मी साठी पुढे नेतो.  (यावर विस्तृत विवेचन नंतर करूया). 

योग ही अशी गोष्ट आहे, ज्यामुळे मनुष्यजन्म, आत्म्याच्या देहातील प्रवासात, काही टप्पे पार करतो. किंवा एखादा महत्वपूर्ण टप्पा पार करून, पुण्यात्मक पायरी पार करून अग्रेशित होतो. अश्या वळणाची वास्तविक प्रत्येकाला आवश्यकता असते. अन्यथा पुनरपि जननं आणि पुनरपि मरणं हेच सुरू राहून, प्रत्येक देहात आत्मा फक्त मागील पानावरून पुढे आपलं आयुष्य नेतो.  

पण यामधे आत्म्यापेक्षा देहाचा मनाचा व बुद्धीचा सह भाग जास्त प्रमाणात असतो. कारण देहातील आत्मा, देहाला चैतन्यत्व देऊन, आयुष्य असेपर्यंत देहाला पूर्णपणे साथ देतो.  पूर्णपणे यासाठी म्हटलं की, देह, मन आणि बुद्धी ही त्रयी मिळून, आत्म्याला कर्मफलाच्या फेऱ्यात गुंतवून, पुढील जन्मात, नवीन देहात, उरलेल्या कर्म फलाचा हिशोब चुकता करण्यासाठी सोडून देतात. पण तरीही कोणत्याही कर्मात, देहात श्वास असेपर्यंत, आत्मा साथ सोडत नाही. या मागे विधात्याची अशी योजना असावी की, मन व बुद्धी यांना हे गमक कधीतरी उकलेल आणि सुधारणा होईल. 

अनेक जन्मात अनेक वेगवगळ्या देहात देह,बुद्धी व मन यांनी केलेले कर्माचे संस्कार फेडण्यात, पुढचे अनेक जन्म निघून जातात. असा हा भोग आणि उपभोग यांचा फेरा आत्मा मनोमय कोषाच्या माध्यमातून, पुढे पुढे नेत असतो. यात चिंतनाचा महत्वाचा भाग म्हणजे, कोणत्या तरी जन्मात कोणत्या तरी देह, बुद्धी व मन यांनी केलेल्या कर्माचं फलित भलत्याच जन्मात, कोणी भलताच देह भोगतो वा उपभोगतो. बरं यात उपभोगाच्या काळात, आपण मायेच्या प्रभावात रत असल्यामुळे, हा कर्म फलाचा पडदा दूर होत नाही.  किंवा आभासी जगतातील खोट्या खोट्या गोष्टींच्या प्रलोभनांच्या जाळ्यामुळे, जाणीवा बंद किंवा लुप्त असतात.  

ही जाणिवांची रंध्र किंवा त्यांच्यावरील मायेची आच्छादनं भोग, दुःख, दैन्य या काळात दूर होतात. पण त्यावेळी अयोग्य विचार केला तर, पुन्हा वेगळ्या भावातील माया, आधीच्या मायेची जागा घेऊन, फसवून चुकीच्या मार्गावर घेऊन जाते. अर्थात ही दुसरी माया नसून, आधीच्या उपभोग काळातील मायेनेच हे प्रसंगोपात बदललेलं रूप असतं. पण या भोग वा दुःख यांच्या काळात, वास्तविक जाणीवा जागृत करून,योग्य मार्ग धरण्याची आवश्यकता असते. म्हणून इथेच व अश्याच ठिकाणी, योग या गोष्टीची आवश्यकता असते. 

यावर अजूनही चिंतन अपेक्षित आहे, पण ते उद्याच्या भागात. अर्थातच तोपर्यंत नित्य नामाचा संकल्प व नेम न मोडणं हे आपलं, देह, बुद्धी व मन या त्रियीचं कर्तव्य आहे, हे लक्षात राहूदे. 

भोग आणि ईश्वर भाग १  (लेख क्र १ ते ६७) व भाग २ (लेख क्र ६८ ते १३७), ही पुस्तकं उपलब्ध आहेत. आपण खाली दिलेल्या मोबाईल नंबरवर संपर्क साधून, , पुस्तक मागवू शकता.  

©® विचार व  लेखन : प्रसन्न आठवले

२७/०५/२०२२

९०४९३५३८०९ wap

९९६०७६२१७९

🕉️🕉️🕉️

श्रीकृष्ण प्रेरणा!!श्रीकृष्णार्पणमस्तू !!