गीत विश्लेषण तुझे गीत गाण्यासाठी १
‘तिन्ही लोक आनंदाने भरून गाऊ दे रे
तुझे गीत गाण्यासाठी सूर लावू दे रे।
शुभ्र तुरे माळून आल्या निळ्या निळ्या लाटा
रानफुले लेऊन सजल्या या हिरव्या वाटा
या सुंदर यात्रेसाठी मला जाऊ दे रे।
मोर केशराचे झुलती पहाटेस दारी
झऱ्यातुनी दिडदा दिडदा वाजती सतारी
सोहळ्यात सौंदर्याच्या तुला पाहू दे रे।
शांत शांत उत्तररात्री मंद मंद तारे
तुझे प्रेम घेऊन येती गंधधुंद वारे
चांदण्यात आनंदाच्या मला न्हाऊ दे रे।
एक एक नक्षत्राचा दिवा लागताना
आणि फुले होण्यासाठी कळ्या जागताना
पौर्णिमा स्वरांची माझ्या तुला वाहू दे रे।’
गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : यशवंत देव
गायक : बाबूजी अर्थात सुधीर फडके
दिनांक ३० ऑक्टोबर रोजी विख्यात कवी व संगीतकार यशवंत देव, देवलोकी गेले. कदाचित त्यांच्या रचना त्या तिथेही देवेंद्राला ऐकवत असतील. सुंदर रचना आणि त्यादेखील गीतानुसार हा चपखलपणा असलेले मोजक्या संगीतकारांमध्ये अग्रणी असलेले खूप काही ठेवून आणि बरच काही देऊन गेले. त्यांच्या निधनाच्या दिवशीच एक आठवण म्हणून माझे समाज माध्यमातील स्नेही रविंद्र शुक्ल यांनी एक लेख पुनःप्रसारीत केला होता, त्याच्या भिंतीवर. तो लिहिला होता लोकप्रिय वाद्यवृन्द गायक डोंबिवलीचे विनायक जोशी यांनी. तो खरच खूप सुंदर होता. त्याबद्दल त्यांचं कौतुक करावं तेवढं थोडच आहे.
पण अर्थात मी स्वतः गीत विश्लेषण हे सदर लिहीत असल्या मुळे, माझ्यातील लेखकाने त्याचा भावार्थ आपल्या शैलीत, भाषेत टिपला आणि तिथल्या तिथे मी रविंद्र शुक्ल यांना लिहिलं कि हा भावार्थ मला माझ्या शब्दात मांडण्याचा मोह झालाय आणि तो मोह मी नक्कीच आवरणार नाही. म्हणून हा भावार्थ लगेच लिहायला घेतला अगदी ३० ऑक्टोबर लाच.
अर्थात हे गीत जस मला समजलं तस पाडगावकर यांनी लिहिल असेल असं नाही, पण जे चित्र त्यांच्या शब्दातून, यशवंत देवांच्या चालीतून आणि बाबूजींच्या स्वरातून जाणवला, त्याच सार आपल्यापुढे मांडायचं ठरवलंय. बघूया कितपत यश येतंय, त्याच कारण अस की खूप वेळा आपल्या मनात असलेलं प्रत्यक्ष शब्दात उतरतच अस नाही. म्हणून त्यासाठी त्याच विधात्याला प्रार्थना, ज्यासाठी व ज्याला योजून हे गीत पाडगावकरानी लिहिलंय.
ll जय सर्वसाक्षी सर्वभूतेशु जगदीश्वर ll
क्रमशः
© संकलन व लेखन : प्रसन्न आठवले
Comments
Post a Comment